جهان‌بینی یک‌سویهٔ هانس روسلینگ

هانس روسلینگ پزشک، آماردان و آموزگارِ اجتماعیِ سوئدی بود که در دوران حیاتش به شهرتی کم‌نظیر دست یافت. سخنرانیِ پربیننده‌اش در تِد و معرفیِ وی توسطِ مجلهٔ تایم در سال ۲۰۱۲ به عنوان یکی از صد چهرهٔ تأثیرگذار جهان شواهدی بر این شهرت هستند. او مصاحبه‌ها و ارائه‌های جذاب و متعددی داشت و هدفش این بود که با استفاده از آمار و ارقام تصویر واقع‌بینانه‌تری از جهانِ امروز به مخاطبانش ارائه دهد. کتابِ وی به نامِ Factfullness‌ به کمک خانواده‌اش پس از مرگش منتشر شده و در ایران نیز تحتِ عناوینی چون «واقع‌نگری» و «واقعیت» ترجمه گشته است. این کتاب فروش زیادی داشته و مورد پسند بسیاری قرار گرفته است، اما دارای منتقدانی نیز هست. این یادداشت برگرفته از مقالهٔ انتقادی یک استاد سوئدی به نام کریستین برگرن است که با کمی تلخیص و ویرایش ترجمه شده است. …

بیانیهٔ آزادی بذر

بذر، سرچشمه‌ و سرآغازِ حیات و غذا است؛ هدیهٔ رایگان، زنده و کهنِ طبیعت به انسان‌ها و از نمادهای تنوّع زیستی و فرهنگی. چند دهه‌ای است که شرکت‌های فراملیّتی نظیر مونسانتو یا بایر بذرهای بومی جهان را به بهانهٔ توسعه و پیشرفت فن‌آوری و با ادّعایِ کار ارزش‌افزا بر روی آن‌ها، در قالبِ دست‌کاری‌های ژنتیکی و محصولات تراریخته تحت مالکیت انحصاری خود در می‌آورند. …

مطالب کوتاه نمایش همه

کاهش ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در غذا

موفقیت کشاورزی صنعتی در افزایش تولید مواد غذایی قابل انکار نیست، اما این موفقیت فقط از برخی جهات قابل دفاع است: باید در نظر داشت که کشاورزی صنعتی—به جز مواردی نسبتاً استثنایی—منجر به فرسایش یا تحلیل رفتن خاک نیز شد و می‌شود. اما کاهش کیفیت منابع خاک به معنای افت کیفیت محصولات غذایی و کاهش ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن‌ها نیز هست. …

برده‌های انرژی

این نوشته برگرفته از ایده‌های ریچارد باکمینیستر فولر، معمار و نظریه‌پرداز آمریکایی است که توسط استوارت مک‌میلن، کاریکاتوریست استرالیایی، به شکلی هنرمندانه و آموزنده مصور شده است. آن‌چه می‌خوانید خلاصه‌ای از روایت مک‌میلن است. …

اطلاع‌رسانی گمراه‌کننده دربارهٔ کیسه‌های پلاستیکی تجزیه‌پذیر

برخی از انواع پلاستیک‌های تجزیه‌پذیر به شکلی گمراه‌کننده به مصرف‌کننده‌ها معرفی می‌شوند. این نوع پلاستیک‌ها از مواد مشابه پلاستیک‌های معمولی تشکیل شده‌اند، منتها زودتر به قطعات ریز تقسیم می‌شوند. اما این قطعات ریز به سرعت و به شکلی بی‌خطر به طبیعت باز نمی‌گردند؛ بلکه برعکس، تا مدت‌های طولانی به صورت ریز‌پلاستیک در طبیعت باقی می‌مانند و وارد چرخه‌های غذایی می‌شوند. …

کبوترخانه: جایگزینی ساده برایِ کودهای شیمیایی

کبوترخانه‌ راه‌کاری ساده‌، ارزان، مؤثر و کم‌عارضه است که نیاکانِ ما به کمکِ آن کشاورزیِ بومیِ ایران را رونق بخشیدند و هزاران سال ادامه دادند. در این نوشتهٔ کوتاه با این راهِ حلِ هوشمندانه و زیبا آشنا می‌شویم. …

ایده‌هایی ساده برای خلوت کردنِ کمدِ لباس‌هایتان

خلوت کردن کمدِ لباس‌ها راهِ حلی است که قطعاً از آن لذت خواهید برد. شکی نیست که موثرترین و بهترین روش برای خلوت کردن کمدِ لباس‌هایتان این است که از خریدن لباسِ جدید پرهیز کنید تا لباس‌های فعلی به تدریج کهنه و از رده‌خارج شوند و به این ترتیب از تعداد و حجم لباس‌هایتان کاسته شود. اما در کوتاه‌مدت، کارهای دیگری نیز می‌توانید انجام دهید. ایده‌های زیر به شما کمک خواهند که کمدِ لباس خلوت‌تری داشته باشید. …

رودخانه‌هایی که مقام انسانی یافتند

بعد از نیوزیلند، هندوستان دومین کشوری در جهان شد که به رودخانه‌‌ها موقعیتی انسان‌گونه اعطا می‌کند. دادگاهی در ایالت اوتاراکند واقع در منطقهٔ هیمالایا چنین حکم کرد: رودهای جَمُنا و گَنگ موجوداتِ زندهٔ انسانی هستند. این رودخانه‌ها در حال از دست دادن هستی‌شان هستند و وقت آن رسیده که اقداماتی خارق‌العاده‌ برای مراقبت و محافظت از آن‌ها انجام گیرد. …

دیروز و اکنون: از نگاه دیگران نمایش همه

مدیریتی که به استقبال بی‌قراری‌ها می‌رود

پیروزی در نرد موکول به مدیریتی منعطف است که می‌تواند خود را با شرایطی که طاس برایش رقم می‌زند وفق دهد و از این جهت بازی نرد همچون زندگی در فلات ایران است. این مدیریت منعطف در همۀ عرصه‌ها، از زراعت بگیریم تا صناعت یا تجارت و خصوصاً در عرصه‌های کلان مدیریتی، یگانه راه بقای ما در این فلات ملتهب بوده است. …

متن سخنرانی نصرت‌الله صفائیان به مناسبت هفتهٔ منابع طبیعی

آقای صفائیان از چالش‌های پیش‌روی ایران در حوزهٔ منابع طبیعی، آب و غذا می‌گوید. این مطلب در وب‌گاه بامدادِ ما منتشر شده است و مجلهٔ یوتوپیا صرفاً آن‌را جهت بازنشر انتخاب نموده و در تهیه، تألیف و انتشار آن نقشی نداشته است. به منظور افزایش خوانایی، مطلب، بدون دستکاری در محتوا، ویراستاری شده است. …

گفتگو با عبدالحسین وهاب‌زاده دربارهٔ اهمیت فوق‌العادهٔ تجربهٔ طبیعت در کودکی

مصاحبه با عبدالحسین وهاب‌زاده: با توجه به اهمیت فوق‌العادهٔ تجربهٔ طبیعت در کودکی باید گفت که ما در شرایط امروزی زندگی شهری در تامین این تجربه برای کودکان خویش غفلت کرده‌ایم و این غفلت برای آیندهٔ محیط زیست ما می‌تواند بس گران تمام شود. این مطلب برای اولین بار در مجلهٔ دانش‌نامه (و وب‌گاه زیست‌بوم) منتشر شده و مجلهٔ یوتوپیا صرفاً آن‌را جهت بازنشر انتخاب نموده است. …

شهر به مثابهِ سیستمی زنده

در منتخب سردبیر/نوشته شده در سال ۲۰۱۶ توسط

عنوانِ اصلیِ مطلبِ زیر، که به شکلی بیانیه‌گون تدوین شده، «بیانیه‌ای برای پایانِ آرمان‌شهرها: شهرها به مثابهِ سیستم‌هایی زنده» است. نویسنده از شهرِ سالم به مثابهِ مکانی برای ملاقات، مشارکت و اتصال یاد می‌کند، نگرشی که ارائه‌ی روایتی نوین از شهر را طلب می‌کند.

چرا باید حمام‌‌هایِ عمومی را احیا کنیم؟

در منتخب سردبیر/نوشته شده در سال ۲۰۱۶ توسط

بسیاری از ما ایرانیان حمام‌هایِ عمومی را تجربه کرده‌ایم، با اصطلاحاتی نظیرِ «خزینه» یا «دلاک» آشنا هستیم و به شکلی آشنا از اماکنی نظیرِ حمامِ فین در کاشان، حمامِ شیخ‌بهایی در اصفهان، یا حمامِ وکیل در شیراز بازدید می‌کنیم. نویسنده در این یادداشت به ما یادآوری می‌کند که هنرِ در حالِ زوالِ استحمامِ عمومی منحصر به ایرانیان نبوده است و شاید بنا به ضرورت‌هایِ اجتماعی و زیست‌محیطی یا بحرانِ آب لازم باشد به احیایِ آن بیاندیشیم و از نابودی روزافزونِ آن‌ جلوگیری کنیم.

سلامتی به مثابهِ یک فضیلت

در منتخب سردبیر/نوشته شده در دههٔ ۱۹۷۰ توسط

این متن از کتابِ «محدودیت‌هایِ پزشکی» نوشته‌ی ایوان ایلیچ، فیلسوف، مورخ و منتقدِ اجتماعیِ اتریشی-آمریکایی انتخاب شده است. در این کتاب، ایلیچ ضمنِ ارائه‌ی شواهدِ متعدد درباره‌ی محدودیت‌هایِ نهادِ پزشکیِ مدرن، دیدگاه‌هایِ فلسفیِ خود را درباره‌یِ سلامت و طبابت معرفی می‌کند.

آینده‌یِ تجدیدپذیرِ ما

در منتخب سردبیر/نوشته شده در سال ۲۰۱۶ توسط

ریچارد هاینبرگ در این نوشته نشان می‌دهد که تغییرِ اقلیم و افزایشِ هزینه‌ی تولیدِ نفت (و سایرِ سوخت‌هایِ فسیلی، همین‌طور منابعِ هسته‌ای) دو نیرویِ مهمی هستند که گذار به دورانِ پساکربن را اجتناب‌ناپذیر می‌کنند.

گوش دادن به درختان

در پادکست‌ها/منتخب سردبیر/نوشته شده در دههٔ ۱۹۸۰ توسط

متنِ زیر ترجمه‌ی یکی از یادداشت‌هایِ به‌ یاد ماندنی و زیبایِ هرمان هسه است که در کتابِ «درختان: بازتاب‌ها و شعرها» منتشر شده است. متنِ اصلی به زبانِ آلمانی است، ولی متنِ زیر از نسخه‌ی انگلیسی ترجمه شده که جهتِ مقایسه در انتهایِ این نوشته قید کرده‌ایم.

برو بالا