Category archive

نوشته شده در دههٔ ۱۹۸۰

حل کردن برایِ الگو

راهِ حل‌های خوب چه راهِ حل‌هایی هستند و چه خصوصیت‌هایی دارند؟ این یادداشتِ کلاسیک و ماندگار توسط وِندل بری، شاعر، نویسنده و مزرعه‌دارِ آمریکایی نوشته شده است. او سه نوع راهِ حل را معرفی می‌کند: (۱) راهِ حل‌هایِ بدی که منجر به بروزِ مجموعه‌ٔ نوینی از مشکلات می‌شوند، (۲) راهِ حل‌هایِ بدی که فوراً وضعیتِ مشکلِ کنونی را بدتر می‌کنند؛ و (۳) راهِ حل‌هایِ خوب که در هارمونی با الگوهای بزرگ‌تر عمل می‌کنند. او به کمکِ چند مثال‌ از کشاورزی و دامداریِ صنعتی برخی از مهم‌ترین خصوصیت‌های یک راه حلِ خوب را بر می‌شمارد و معیارهایی چهارده‌گانه برای آن ارائه می‌دهد. اگر چه تمرکزِ متن بر کشاورزی و دامداری است، اما بینش و درون‌مایهٔ آن به حوزه‌های دیگر صنعتی و اجتماعی نیز مربوط می‌شود.

ایمان و اعتقاد

مدرنیت جایگاهی تمام‌نگر برایِ عقلانیت، به ویژه عقلانیتِ ابزاری قائل می‌شود—در تقریباً همه‌ی حوزه‌هایِ علمی، اقتصادی و فلسفی. اما به جرأت می‌توان گفت که عقلانیتِ ابزاری اختراعِ مدرنیت نیست، بلکه نمونه‌هایِ آن‌را در برخی نگرش‌هایِ دینی و شریعت‌ها نیز می‌توان یافت. با این‌حال فیلسوفان و متفکرانِ متعددی هستند که بر اهمیتِ بنیادیِ ایمان (به مثابهِ پادِ عقلانیتِ ابزاری) در زندگیِ انسان و نقشِ تعالی‌بخشِ آن تأکید می‌کنند. ژاک الول یکی از این متفکرانِ مسیحی است که رابطه‌ی دین، ایمان و جامعه از حوزه‌هایِ موردِ علاقه‌ی اوست. این یادداشت برگرفته از کتابِ «ایمانِ زیسته: اعتقاد و تردید در دنیایِ پرمخاطره» به قلمِ او است. این مطلب را می‌توانید به صورت فایل صوتی نیز بشنوید.

گوش دادن به درختان

متنِ زیر ترجمه‌ی یکی از یادداشت‌هایِ به‌ یاد ماندنی و زیبایِ هرمان هسه است که در کتابِ «درختان: بازتاب‌ها و شعرها» منتشر شده است. متنِ اصلی به زبانِ آلمانی است، ولی متنِ زیر از نسخه‌ی انگلیسی ترجمه شده که جهتِ مقایسه در انتهایِ این نوشته قید کرده‌ایم.

جداکردنِ صلح از توسعه

در این نوشته‌، ایوان ایلیچ (فیلسوف و منتقدِ اجتماعی اتریشی-آمریکایی) با مراجعه‌ای موجز و تلفیقی به تحولاتِ قرنِ دوازدهم اروپا تا امروز، ریشه‌های تاریخی مفهوم «توسعه» را نشانه می‌گیرد و نشان می‌دهد که توسعه به کمکِ‌ اتحاد با آن‌چه او «صلحِ اقتصادی» می‌خواند تبدیل به اسلحه‌ای خطرناک علیهِ خودبسندگی و معیشت تمامِ مردمِ جهان شده است. فرایندی که مردمانِ جهان را به مصرف‌کنندگانِ منفعلِ کالاها و خدماتِ صنعتی تبدیل می‌کند؛ با حذفِ جنسیت از کارِ صنعتی و ایجادِ کارِ سایه، جنگی تمام عیار بین زن و مرد به وجود می‌آورد؛ و مروج اعمالِ خشونت علیهِ محیطِ زیست و منابعِ مشترک است.

توسعه‌‌ی مدرن و مراحلِ شش‌گانه‌ی دگردیسی نگاه‌ِ غرب به بیگانه‌

این مطلب ترجمه‌ی صفحه‌هایی از کتابِ «کارِ سایه» نوشته‌ی ایوان ایلیچ فیلسوف و منتقدِ اجتماعی اتریشی است. در این نوشته او به ریشه‌‌ی مفهوم «توسعه‌ی مدرن» می‌پردازد و آن‌را به شش مرحله از دگردیسی نگاهِ غرب به دنیای خارج از خود متصل می‌کند. نوشته‌های ایلیچ فشرده هستند و اگر چه نسبتاً ساده می‌نویسد، اما گستردگی معنایی حوزه‌ای که پوشش می‌دهد کارِ ترجمه‌ی آثار او را دشوار می‌سازد. به اعتقادِ ما، تفکراتِ ایلیچ به واسطه‌‌ی دانشِ گسترده‌ و تحلیل‌های جسورانه، خلاق و موشکافانه‌ای که ارائه می‌دهد ریشه‌هایِ بحرانِ اکولوژیک و اجتماعی دورانِ معاصر را نشانه می‌گیرد.

برو بالا