تصویرِ ناوِ هواپیمابری که به مزرعه تبدیل شد

در نوشته شده در سال ۲۰۱۵ توسط

Khalil Rabah-Biproduct

طرحِ بالا به نام Biproduct یا «دو محصوله» اثر «خلیل رباح» هنرمند فلسطینی ساکن رام‌آلله واقع در کرانه‌ی باختری رودِ اُردن است. در این طرح ناو هواپیمابری که بی‌شباهت به «نوارِ غزّه»‌ نیست به مزرعه‌ای سبز در دل دریا تبدیل شده است. عناصری که در این طرح به کار رفته‌اند ساده و در عین حال چشم‌گیر هستند: محاصره‌ی فلسطین (بر فراز ناو جنگی و در میانه‌ی دریا) و در عین حال انزوای روزافزون ماشین جنگی اسرائیل. «دو» در نام طرح احتمالا اشاره به «راه حل دو کشوری» می‌کند و «دو محصول» احتمالا اشاره به «کشاورزی» و «جنگ‌افزار» دارد. کشاورزی یکی از مهم‌ترین منابع درآمد مردمِ فلسطین است و صادارت اسلحه هم از مهم‌ترین منابع درآمد اسرائیل.

خوانشِ biproduct شبیهِ byproduct است به معنای «محصولِ فرعی». اما محصولِ اصلی (main product) ناوِ جنگی بالا چیست؟ جنگ. محصولِ فرعی آن چیست؟ محصولاتِ کشاورزی. اما یک جای کار می‌لنگد. ناوِ هواپیمابر بالا ظاهرا جایی برای نگه‌داشتن هواپیماهای جنگی ندارد،‌ چرا که باند و سطح فوقانی آن تبدیل به مزرعه شده است. آیا می‌توان نتیجه گرفت که محصولات کشاورزی به محصول اصلی این ناو تبدیل شده‌اند و کارکردِ نظامی آن به حاشیه رفته است؟

به این ترتیب طرح، معنایی رو به آینده و دوگانه در خود دارد. سرنوشت مردم فلسطین و اسرائیل به هم گره خورده است (هر دو با هم در دریا سفر می‌کنند). می‌توان آینده‌ای فرضی را برای مردم فلسطین و اسرائیل تصور کرد که در آن کشاورزها و دوستارانِ سبزه و درخت بر ژنرال‌ها و دوستاران جنگ و ویرانی غلبه کرده‌اند.

صلح، امنیت، عدالت و دموکراسی مفاهیمی جدا از «پایداری زیست‌محیطی» نیستند. مسیر بشر برای رسیدن به بلوغ اکولوژیک، نمی‌تواند از فلسطین عبور نکند…

هدف ما در مجلهٔ یوتوپیا افزایش دانایی عمومی دربارهٔ مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی است. مطالب مجله با عشق انتخاب، ترجمه و منتشر می‌شوند. بهترین و تنها دلگرمی برای ما این است: مطالب ما را بخوانید، درباره‌شان فکر کنید، با ما حرف بزنید! توجه داشته باشید که انتشار مطالب در یوتوپیا به معنای تأییدِ بی‌قید‌ و شرطِ محتوای آن‌ها و یا حمایت از سوابق اجتماعی-سیاسی-فکری به‌وجودآورندگان‌شان نیست.

برو بالا