شبیه‌سازی بقا در اکوسیستم زمین: معرفی یک بازی کامپیوتری بلندپروازانه

در این نوشته با یک پروژه‌ی خلاقانه و بلندپروازانه در عرصه‌ی بازی‌های کامپیوتری آشنا می‌شویم. طراحان این بازی که «اکو» (Eco) نام دارد در مرحله‌ی گردآوری سرمایه هستند. آن‌ها قصد دارند ضمنِ معرفی ایده‌ی خود، از طریق سرمایه‌گذاری اجتماعی^{[۱]crowdfunding} بودجه‌ی لازم برای تولیدِ آن‌را جمع کنند. اما ایده‌ی این بازی چیست؟

در این بازی که ده‌ها یا صدها بازی‌گر همزمان خواهد داشت یک جهانِ کاملِ مجازی وجود دارد که در محیطِ میزبان (server) اجرا و شبیه‌سازی می‌شود. هدفِ بازی‌گران در این بازی تعامل با این جهان (در واقع یک «اکوسیستم») و بقاء گروهی در آن است. بازی می‌تواند چندین هفته طول بکشد و در زمانِ واقعی (real-time) جریان خواهد داشت. در حینِ بازی، اکوسیستمِ زمین همراه با جانواران وحشی و طبیعت، منابعِ آب، جنگل و غیره با جزییات زیاد شبیه‌سازی می‌شوند. شبیه‌سازی طبیعت به صورت دائمی ادامه دارد، صرف‌‌ِ نظر از این‌که بازی‌گران در بازی فعال باشند یا خیر.

هدفِ بازی «بقاء» است، منتها نه فقط بقاء یک بازی‌گر، بلکه بقاء همه‌ی آن‌ها و به عبارتی بقاء اکوسیستمِ زمین. جهانِ بازی می‌تواند به کلی نابود شود، مرگی دائمی که در سرور رخ می‌دهد. اما نابودی جهان فقط به خاطر خطرات خارجی نیست، بلکه می‌تواند تقصیرِ بازی‌گران باشد. حفظِ اکوسیستمِ موجود در زمین، تنها عاملی است که می‌تواند در نهایت مانع از نابودی همه‌ی بازی‌گران شود.

برای به عقب انداختن نابودی و ادامه‌ی بازی، همه‌ی بازی‌گران باید ضمنِ بهره‌برداری از منابع موجود در اکوسیستم، با هم همکاری کنند تا بتوانند تمدنی جهانی ایجاد کنند که می‌تواند بدون تخریبِ منابعِ زیست‌محیطی به حیاتِ خود ادامه دهد. اما منابعِ زمین محدود هستند. اگر درختی را قطع کنید و به جایِ آن نکارید، به تدریج به وضعیتی خواهید رسید که درخت نخواهید داشت. گوزن‌های زیادی را شکار می‌کنید؟ ممکن است آن‌ها را به کلی منقرض کنید. به واسطه‌ی استخراج از معدن، قسمتی از زمین را با پساب‌های سمی آلوده می‌کنید؟ محصولاتِ کشاورزی شما آلوده خواهند شد.

در این بازی، دو بحرانِ حیاتی شما را تهدید می‌کند: تهدید خارجی (خشک‌سالی بزرگ یا شهاب‌سنگی که به سوی زمین در حرکت است) و تهدید داخلی (بازی‌گران به واسطه‌ی توسعه‌ی ناپایا اکوسیستمِ را تخریب کنند). شما باید همزمان با هردوی این تهدیدها مبارزه کنید. اما آن‌چه این بازی را متمایز می‌کند این است که برای موفق بودن، باید با سایر بازیگران همکاری کنید.

برای تشکیلِ تمدن‌تان، شما باید اقتصادی نیرومند بسازید،‌ اما در عین حال باید این‌کار را به گونه‌ای انجام دهید که اکوسیستمِ زمین را تخریب نکنید. برای موفقیت، لازم خواهد بود که تصمیم‌های مهم را به صورت گروهی اتخاذ کنید. مذاکرات بین بازی‌گران در سطح جهان می‌تواند از طریقِ یک دولتِ مجازی انجام شود. در بازیِ اکو، شما می‌توانید قانونی را پیشنهاد کنید و چنانچه به تصویبِ بازی‌گرانِ دیگر برسد به صورت یک قانونِ جهانی و به مثابه یک محدودیتِ فیزیکی اعمال می‌شود و رفتار بازی‌گران را محدود می‌کند. مثلاً ممکن است قانونی به تصویب برسد که تعداد درخت‌هایی که می‌توان در یک شبانه‌روز برید را به تعداد معینی محدود کند. برای این‌که بازی‌گران بهتر بتوانند تصمیم‌گیری کنند، اطلاعات زیادی از وضعیتِ اکوسیستمِ زمین گردآوری می‌شود و در اختیارِ آن‌ها قرار می‌گیرد. شما می‌توانید به کمک این داده‌ها، نمودارها و حقایق، از موضعِ خود دفاع کنید و سایر بازی‌گران را متقاعد کنید که به قانون پیشنهادی شما رای دهند. به این ترتیب بازی‌گران می‌توانند از طریقِ گفتگو و همکاری به منافعِ مشترک‌ و بلندمدت‌شان فکر کنند (یا این‌که با تمرکز بر منافعِ محدود و کوتاه‌مدت جهان را به سوی نابودی سوق دهند).

نکته‌ی دیگری که بازی را جالب می‌کند این است که بازی‌گرانِ مختلف، منافع، انگیزه‌ها و وضعیت‌های متفاوتی با یکدیگر دارند. مثلاً اقتصادِ شما ممکن است به چوب‌بُری و منابعِ جنگلی وابسته باشد. در این صورت، نگاهِ شما به قوانینِ پیشنهادی‌ برای محدود کردن استخراج از جنگل ممکن است با سایر بازی‌گران فرق داشته باشد.

در این بازی، اگر چه بازی‌گران با هم رقابت می‌کنند، اما در نهایت با هم هستند و تنها دشمن‌شان «خودشان»اند. اگر بازی‌گران بتوانند منافع «فردی» تمدنِ خودشان را با منابع «جهانی» هماهنگ کنند همه پیروز خواهند شد و در غیر این صورت همه شکست خواهند خورد.

آیا توازنِ مورد نظر را پیدا خواهید کرد؟ آیا جهانِ شما باقی خواهد ماند؟

نسخهٔ قابل چاپ