فرانسه قصد دارد میزانِ کربن ذخیره شده در خاکهای این کشور را هر سال به میزان چهار در هزار (چهار دهم درصد) افزایش دهد. شاید این عدد به نظرِ شما ناچیز برسد، اما در واقع عددِ بزرگ و جاهطلبانهای است. اما کربنِ ذخیره شده در خاک چیست و از چه لحاظ مهم است؟
افزایشِ کربنِ خاک، نه تنها به کاهشِ گازکربنیکِ موجود در جو و در نتیجه مقابله با تغییرِ اقلیم (climate change) کمک میکند، بلکه خاکِ غنی از کربن[۱]carbon-rich soil بارورتر است و میتواند محصولِ بیشتری تولید کند. علاوه بر این، ذخیرهی کربنِ بالا در خاک باعثِ تقویتِ برخی خصوصیتهای کلیدیِ خاک میشود. به عنوانِ مثال آنرا در مقابلِ فرسایشِ خاک[۲]soil erosion مقاومتر میکند و ظرفیتِ آن را برایِ جذب و نگهداریِ آبِ افزایش میدهد؛ موضوعی که به سودِ تنوعِ زیستیِ خاک[۳]soil biodiversity است.
ذخایرِ کربنِ موجود در خاک عظیم هستند. میزانِ کربنِ موجود در خاک به مراتب از کلِ کربنِ موجود در جو و جنگلهای زمین بیشتر است. میزانِ کربنِ ذخیره شده در خاکهای فرانسه ۱۰ میلیارد تن برآورد میشود که ۶۵ بار بیشتر از کربنِ منتشره در سال توسطِ این کشور است.
گیاهان از طریقِ فرایندِ فتوسنتز، کربن را از جوِ زمین گرفته و در بافتهایِ خود ذخیره میکنند تا پس از مرگشان به خاک باز گردد. چنین است که بخشی از موادِ آلیِ خاک[۴]soil organic matter تولید میشوند. این مواد غذایِ موجوداتِ زندهی ساکنِ خاک را تأمین میکنند که آنها نیز به نوبهی خود نقشِ مهمی در چرخهی موادِ غذایی مانند نیتروژن و فسفر بازی میکنند. ادامهی متوازنِ چرخههای نیتروژن و فسفر برایِ سلامتیِ اکوسیستمهایِ خاک و آب کلیدی است.
اما عددِ «چهار در هزار» (۰/۴ درصد) چطور در تصمیمِ فرانسه ظاهر شده است؟ به گفتهی طراحانِ این طرح، افزایشِ چهار در هزاریِ ذخایرِ موادِ آلی در خاکهای جهان میتواند تأثیرِ ناشی از انتشارِ کلِ گازهایِ گلخانهای در زمین را جبران کند. بر اساسِ همین محاسبه، از دست رفتنِ تنها چهار دهم درصد از ذخایرِ موادِ آلی در خاکهای جهان معادلِ دو برابر شدنِ میزانِ انتشارِ گازهایِ گلخانهای در جهان خواهد بود.
فرانسه برایِ رسیدن به این هدف باید استراتژیهای متعددی را به کار گیرد. به عنوانِ مثال، فرانسه باید از همهی خاکهای غنی از کربنِ خود محافظت کند؛ منطقههایی نظیرِ مراتع یا چمنزارها[۵]grassland، تالابها[۶]wetland و گیلابها[۷]bog. علاوه بر آن، شیوههایِ کشاورزیِ بهتری باید به کار گرفته شود تا کودهایِ آلی بهتر استفاده شوند و بخشِ بزرگتری از زیستتودهی گیاه به خاک بازگردد. به عنوانِ مثال استفاده از گیاهانِ پوششی[۸]cover crops و شخمِ بقایایِ آنها در خاک، همراه با استفاده از برخی گیاهانِ مناسب برای تولیدِ زیستانرژی[۹]bioenergy crops.
هدف ما در مجلهٔ یوتوپیا افزایش دانایی عمومی دربارهٔ مشکلات اجتماعی و زیستمحیطی است. مطالب مجله با عشق انتخاب، ترجمه و منتشر میشوند. بهترین و تنها دلگرمی برای ما این است: مطالب ما را بخوانید، دربارهشان فکر کنید، با ما حرف بزنید! توجه داشته باشید که انتشار مطالب در یوتوپیا به معنای تأییدِ بیقید و شرطِ محتوای آنها و یا حمایت از سوابق اجتماعی-سیاسی-فکری بهوجودآورندگانشان نیست.
برخی از ترجمه و ویرایش متنهای منتشر شده در یوتوپیا توسط گروه ترجمه انجام میگیرد.