آقایِ جیمز هامبلین[۱]James Hamblin که یکی از دبیرانِ ارشد نشریهی آتلانیک[۲] the Atlantic است اخیراً به خیلِ مخالفانِ «دوش گرفتن» پیوسته است. او که آدمی عاقل به نظر میرسد تصمیم گرفت در چالشِ «دوش نگیریم» شرکت کند تا ببیند آیا اینکار تأثیراتِ منفیِ ناشی از شستشویِ بیش از حدِ بدن را مرتفع خواهد کرد؟ او تعدادِ دفعاتِ استحمامِ خود را کاهش داد و استفاده از شامپو و صابون را نیز یکسره متوقف کرد.
آقای هامبلین به سرعت متوجه همان نکتهای شد که هزاران نفرِ دیگر نیز پیش از او دریافته بودند: هر چه بیشتر خودمان را با صابون و بدنشویه میشوییم و با اسپریهایِ خوشبو کننده یا ضدِتعرق میپوشانیم، کارِ پوستمان را برایِ رسیدن به یک وضعیتِ متعادل دشوارتر میکنیم. حمام کردن چربی و باکتریهایِ پوست را کنده و پاک میکند—موضوعی که به گمانِ بسیاری اساساً هدفِ استحمام است. اما معمولاً در این امر بیش از حد موفق عمل میکند، به خصوص وقتی که استحمام با آبِ گرم و محصولاتِ پاککننده همراه شود.
حمام کردن با صابون و آبِ گرم رطوبتِ طبیعی پوست را از بین میبرد. علاوه بر آن، پوستِ ما، درست مانندِ سایرِ اعضایِ بدنمان، میزبانِ میلیونها باکتریِ مفید است. حمام این کلونیهایِ شادمانِ باکتری را نابود میکند، به خصوص وقتی که با ساییدن و مالیدنِ روزمره همراه باشد. وقتی این باکتریها از رویِ پوست پاک میشوند، پوست سعی میکند جمعیتِ آنها را مجدداً احیا کند و اینکار اغلب منجر به تولیدِ باکتریهایی میشود که بویِ بیشتری تولید میکنند. بله درست است. استحمامِ مستمر بویِ بدنِ شما را بیشتر میکند: هر چه بیشتر دوش بگیرید، پوستتان زودتر بویِ بد میگیرد و بیشتر نیازمندِ استفاده از موادِ خوشبو کننده و ضدتعرق میشوید! اگر حمام کردن و استفاده از صابون را متوقف کنید، پوستِ شما از این مرحلهی تنظیمات عبور میکند. چند روزِ اول دشوار خواهد بود، اما بعد از آن، پوست به وضعیتِ متعادلِ طبیعی دست مییابد، تولیدِ چربی کُندتر میشود و باکتریهایِ سالمِ پوست احیا میشوند.
آقایِ هامبلین نیز مثلِ سایرِ مخالفانِ دوش و صابون به نتیجهی مشابهی رسید: بدنِ انسان، چنانچه به حالِ طبیعیاش رها شود، کاملاً جذاب است.
اما داستان به بو یا جنبههایِ زیباییشناسیک ختم نمیشود، اگر چه کارشناسانِ پوست معتقدند کاهشِ استفاده از صابون به بهبودِ آکنه و اگزما نیز کمک میکند. کاهشِ دفعاتِ استحمام و استفاده از محصولاتِ شوینده، تأثیراتِ واقعیِ زیستمحیطی به همراه دارد. هر بار دوش گرفتن به طورِ میانگین ۷ دقیقه طول میکشد و ۶۵ لیتر آب مصرف میکند. ۶۵ لیتر آبِ تمیز و آشامیدنی که با کفِ صابون مخلوط شده، راهیِ فاضلاب میگردد. این کاری است که خیلی از ما هر روز انجام میدهیم، گاهی بیشتر از یکبار در روز.
همانطور که کالیفرنیا [و بسیاری دیگر از مناطقِ جهان از جمله کشورمان ایران] با کمبودِ آب و خشکسالی دست و پنجه نرم میکند، اهمیتِ حیاتیِ آبِ پاکیزه روز به روز واضحتر میشود. آبِ پاکیزه به یکی از مهمترین منابعِ جهان تبدیل شده که به تدریج کمیابتر میشود. اگر میشد بهایِ واقعیِ این آب و تأثیراتِ زیستمحیطیِ استفاده از صابون و موادِ شوینده را واقعاً لحاظ کنیم، بسیاری از ما دلیلی متقاعدکننده برایِ رها کردنِ بدنمان به حالِ طبیعیاش مییافتیم.
اگر این حرفها شما را به یادِ آخرین باری میاندازد که با گروهی آدمِ حمامنگرفتهی بدبو جایی گیر کرده بودید، نگران نباشید. بسیاری از طرفدارانِ کاهشِ استفاده از موادِ شوینده هنوز در مواقعِ ضروری از موادِ خوشبو کننده استفاده میکنند. چرا که شدتِ بویِ طبیعیِ بدن به واسطهی تأثیرِ عواملِ مختلفی از جمله رژیمِ غذایی، میزانِ مصرفِ آب و تحرک نوسان میکند. علاوه بر این، استفاده از صابونهایِ دستشویی برایِ جلوگیری از گسترشِ بیماریهایِ واگیردار توصیه میشود.
در ضمن نیازی نیست مانندِ آقایِ هامبلین به کلی با حمام خداحافظی کنید. اما فاصلهی زیادی است بینِ سه بار در روز ضدعفونیِ سراسریِ بدن و کنار گذاشتنِ کاملِ حمام. نسخهی آشنا چنین است: «کاهش دادن». از تعدادِ استحمامهایِ خود بکاهید، در حمام از صابون و شامپو استفاده نکنید و اجازه دهید زیستبومهایِ[۳]biomes باکتریاییِ پوستتان زنده و شاداب شوند. چنین خواهید کرد؟
هدف ما در مجلهٔ یوتوپیا افزایش دانایی عمومی دربارهٔ مشکلات اجتماعی و زیستمحیطی است. مطالب مجله با عشق انتخاب، ترجمه و منتشر میشوند. بهترین و تنها دلگرمی برای ما این است: مطالب ما را بخوانید، دربارهشان فکر کنید، با ما حرف بزنید! توجه داشته باشید که انتشار مطالب در یوتوپیا به معنای تأییدِ بیقید و شرطِ محتوای آنها و یا حمایت از سوابق اجتماعی-سیاسی-فکری بهوجودآورندگانشان نیست.
برخی از ترجمه و ویرایش متنهای منتشر شده در یوتوپیا توسط گروه ترجمه انجام میگیرد.