ارث یا وام؟
زمین میراث اجداد ما نیست، بلکه وامی است که از فرزندانمان میگیریم. —نقل قول آزاد از وندل بری
زمین میراث اجداد ما نیست، بلکه وامی است که از فرزندانمان میگیریم. —نقل قول آزاد از وندل بری
هانس روسلینگ پزشک، آماردان و آموزگارِ اجتماعیِ سوئدی بود که در دوران حیاتش به شهرتی کمنظیر دست یافت. سخنرانیِ پربینندهاش در تِد و معرفیِ وی توسطِ مجلهٔ تایم در سال ۲۰۱۲ به عنوان یکی از صد چهرهٔ تأثیرگذار جهان شواهدی بر این شهرت هستند. او مصاحبهها و ارائههای جذاب و متعددی داشت و هدفش این بود که با استفاده از آمار و ارقام تصویر واقعبینانهتری از جهانِ امروز به مخاطبانش ارائه دهد. کتابِ وی به نامِ Factfullness به کمک خانوادهاش پس از مرگش منتشر شده و در ایران نیز تحتِ عناوینی چون «واقعنگری» و «واقعیت» ترجمه گشته است. این کتاب فروش زیادی داشته و مورد پسند بسیاری قرار گرفته است، اما دارای منتقدانی نیز هست. این یادداشت برگرفته از مقالهٔ انتقادی یک استاد سوئدی به نام کریستین برگرن است که با کمی تلخیص و ویرایش ترجمه شده است.
انسانِ پیاده یا سوار بر دوچرخه از لحاظِ مصرفِ انرژی از تمامِ وسایلِ نقلیهی موتوری به مراتب کارآمدتر است. در این نمودار روشهایِ مختلفِ آمد و شد از لحاظِ کارآیی مصرفِ انرژی با یکدیگر مقایسه شدهاند. محورِ افقی مسافتی است که میتوان یک نفر را با مصرفِ انرژیِ معادلِ یک لیتر بنزین جا به جا نمود. محورِ عمودی روشهای مختلفِ حمل و نقل را نشان میدهد.
واندانا شیوا یکی از اندیشمندان و فعالانِ مدنی تأثیرگذار و خستگیناپذیرِ هندوستان است. تألیفات و فعالیتهای او در زمینهی حفظِ ذخایر زیستی و ژنتیکی، نگهداشتِ بذرهای بومی، ترویجِ کشاورزی ارگانیک و تجارتِ عادلانه شهرتِ جهانی یافته است. در این نوشتهی کوتاه با برخی از افکارِ او آشنا میشویم.
جامعهی پاکستان در آستانهی فاجعهای عظیم قرار دارد: کمبودِ آب، کابوسِ دوردستِ بسیاری از جوامعِ جهان، امروز برای پاکستان یک واقعیت بسیار نزدیک است. از لحاظِ حجمِ کل، پاکستان چهارمین نرخِ مصرفِ آب در جهان را دارد. شدتِ مصرفِ آب، به معنای حجمِ آبی که به ازای یک واحد تولیدِ ناخالصِ ملی مصرف میشود، در پاکستان بالاترین در جهان است؛ به این معنا که هیچ اقتصادی در جهان نیست که به اندازهی اقتصادِ پاکستان به آب وابسته باشد. اما مصرفِ زیادِ آب در پاکستان وقتی به پیشدرآمدی برای فاجعه تبدیل میشود که آنرا در کنارِ منابعِ رو به زوالِ آب در این کشور قرار دهیم: از لحاظِ «تنشِ آب» پاکستان رتبهی سوم در جهان را داراست.
بدونِ شک، آلباتروسها در شمارِ شگفتانگیزترین پرندههای جهان هستند. آنها بیشتر عمرِ طولانیشان را در حالِ پرواز سپری میکنند. یک آلباتروس در طولِ عمرش ممکن است چندین میلیون کیلومتر پرواز کند (حدودِ بیست برابر فاصلهی زمین تا ماه!). در این نوشته با خصوصیات بیشتری از این موجودِ شگفتآنگیز آشنا میشویم.
صنعت جهانی نساجی، پوشاک و فَشن (به طور خلاصه صنعت فَشن) یکی از بزرگترین صنایع جهان است. ارزش سالیانهٔ محصولات تولید شده در این صنعت به بیش از یک و نیم تریلیون دلار (هزار و پانصد میلیارد دلار) میرسد. از هر شش نفر شاغل در جهان، یک نفر در صنعت فَشن مشغول به کار است. این صنعت یکی از جهانیشدهترین صنایع جهان است و ریشههای آن به دوران امپراطوری بریتانیا باز میگردد. اما این صنعت گناهکار است و گناهِ اصلی آن این است که سیستمی برپایهٔ تقلیدکاری، بهرهبرداری، استثمار و تخریب محیط زیست را زیر نقابی از جنس «نوآوری» پنهان میکند.