در این یادداشت نویسنده ضمنِ معرفیِ ایده‌ی «بیراهه‌ی تولیدِ صنعتی» ارتباطِ آن‌را با نقدِ ایوان ایلیچ از جوامعِ صنعتی شرح می‌دهد. در این‌جا «بیراهه» به معنایِ خارج شدن موقت از مسیرِ اصلی است، با این قصد که این کار رسیدن به هدفِ اصلی را ساده‌تر کند. انسان (همچون خداوندگارش) قادر است برایِ رسیدن به هدفی والاتر، مسیرِ خود را دورتر کند و به بیراهه برود. اما مشکل از آن‌جا آغاز می‌شود که او هدفِ اصلی را فراموش کند و در بیراهه گم شود.
بیشتر کار کردن، بیشتر پول درآوردنِ، بیشتر خرید کردن.... خوشحالی نزدیک است.
نداشتنِ اشتغالِ مدرن لزوماً به معنای بی‌کاری نیست، اگرچه تمایلِ جامعه‌ی مدرن به این است که فردِ بدونِ شغل را بی‌ارزش و انگل جلوه دهد. با این‌حال می‌توان به صورتی مفید و خلاقانه بی‌شغل بود، به این معنا که از فرصت و وقتِ به دست آمده در اثر خروج از چرخه‌های مصرف‌گرایی مدرن برای افزایشِ کیفیتِ معیشت خود و اطرافیانِ خود استفاده کرد. در جوامع مدرن این کارِ ساده‌ای نیست، اما نمونه‌هایی هستند که امکان‌هایی دیگرگون را به ما نشان می‌دهند. در این نوشته به دو مثالِ کوتاه اشاره می‌کنیم.