ریزدانه‌ها یا مایکروبید (microbead) قطعاتِ حبابی‌شکل و ریزِ پلاستیکی هستند که کاربردِ گسترده‌ای در محصولاتِ آرایشی و بهداشتی مربوط به پوست، مو، دهان و دندان یافته‌اند. این مواد موردِ علاقه‌ی بسیاری از شرکت‌های سازنده‌ی لوازم آرایشی هستند، چرا که معمولاً از جایگزین‌های طبیعی ارزان‌ترند. این شرکت‌ها از این مواد به عنوانِ عواملِ سابنده و لایه‌بردارِ پوست (exfoliating) استفاده می‌کنند. ریزدانه‌ها معمولاً بسیار کوچک هستند و قطرِ آن‌ها بینِ یک صدم تا یک میلی‌متر متغیر است. این ذرات میکروپلاستیکی با توجه به کوچکی‌شان پس از مصرف شدن در منزل، از طریقِ مجاریِ آب و فاضلاب دفع می‌شوند و چون ریز هستند توسطِ سیستم‌های تصفیه‌ی آبِ شهری جمع‌آوری نمی‌شوند. در نتیجه راهی منابعِ آب و خاک می‌گردند که منجر به آلودگی چرخه‌های غذایی و زیستی می‌شود. تلاش‌های زیادی برای ممنوعیتِ قانونیِ ریزدانه‌ها وجود دارد، اما بسیاری از شرکت‌های بزرگ لوازمِ آرایشی با این تلاش‌ها مخالفت می‌کنند.
برای تشخیصِ وجودِ ریزدانه‌های پلاستیکی در محصولات بهداشتی و آرایشی باید در درجه‌ی اول به شکلِ ظاهریِ آن‌ها دقت کرد. ریزدانه‌های درشت معمولاً با چشم قابل تشخیص هستند. علاوه بر آن می‌توان به فهرستِ موادِ به کار رفته دقت کرد. معمولاً وجودِ مواد پلیمری نظیرِ «پلی‌اتیلین» (Polyethylene, PE)، پلی‌پروپیلین (Polypropylene, PP)، پلی متیل متاکریلات یا آکریلیک (Polymethyl methacrylate, PMMA, or Acrylic) نشانه‌ی حضورِ ریزدانه‌های پلاستیکی است.
نسخهٔ قابل چاپهدف ما در مجلهٔ یوتوپیا افزایش دانایی عمومی دربارهٔ مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی است. مطالب مجله با عشق انتخاب، ترجمه و منتشر می‌شوند. بهترین و تنها دلگرمی برای ما این است: مطالب ما را بخوانید، درباره‌شان فکر کنید، با ما حرف بزنید!