دمای میانگینِ سطحِ زمین از ۱۸۸۰ تاکنون نزدیک به یک درجهی سانتیگراد افزایش یافته است، پدیدهای که به گرمایش جهانی و به تعاقبِ آن تغییر اقلیم شهرت دارد. شواهدِ زیادی وجود دارد که انتشارِ گازهای گلخانهای در اثر فعالیتهای انسان را علتِ بروزِ گرمایش جهانی میداند. اما شکاکیون، ضمنِ رد یا کم اهمیت دانستنِ نقشِ انسان در این رابطه، عواملِ طبیعی را دلیلِ اصلی گرمایش جهانی میدانند. اما آیا این دلایل میتوانند افزایش روزافزون دمای سطحی کرهی زمین را توضیح بدهند؟ در این نوشته با استفاده از آمار و ارقام و رسمِ چند نمودار ساده نقشِ فرایندهای صنعتی و طبیعی را در گرمایشِ جهانی بررسی میکنیم. دادههای موردِ استفاده در این نمودارها بر اساس یافتههای یکی از موسسههای زیرمجموعهی ناسا گردآوری شدهاند.