
بیانیهٔ آزادی بذر
بذر، سرچشمه و سرآغازِ حیات و غذا است؛ هدیهٔ رایگان، زنده و کهنِ طبیعت به انسانها و از نمادهای تنوّع زیستی و فرهنگی. چند دههای است که شرکتهای فراملیّتی نظیر مونسانتو یا بایر بذرهای بومی جهان را به بهانهٔ توسعه و پیشرفت فنآوری و با ادّعایِ کار ارزشافزا بر روی آنها، در قالبِ دستکاریهای ژنتیکی و محصولات تراریخته تحت مالکیت انحصاری خود در میآورند. این اقدام آثار سوئی بر توانایی کشاورزان بومی جهان در تولید، ذخیره و تبادل بذر داشته و تنوّع خلّاق زیستی و فرهنگی در جوامع مختلف جهان را به مخاطره افکنده است. واندانا شیوا، کنشگر فرهنگی و زیستی و از منتقدان جهانیسازی، از پیشروان مبارزه با این روند تجاریسازی و انحصاریسازی بذر است. او با تألیف کتابهایی نظیر «زیستدزدی: چپاول دانش و طبیعت» و انتشار نامههای سرگشاده به مردمان و حکمرانان کشورهای جهان و نوشتن «بیانیهٔ آزادی بذر» که در اینجا ترجمهٔ فارسی آن را میخوانید، نقشی فعّال و راهبرانه در جنبش آزادیِ بذر و غذا ایفا میکند.